Επιλογή Σελίδας

Ανοιχτή Πρόσβαση

Εισαγωγή

Η «Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης της ΑΣΠΑΙΤΕ» ως μέλος του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (Σ.Ε.Α.Β.), συμμετέχει στις  ενέργειες του ΣΕΑΒ με κύριο στόχο την ενίσχυση της Ανοικτής Πρόσβασης και την αξιοποίηση της επιστημονικής έρευνας στη χώρα μας.

Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, στο πλαίσιο των ενεργειών του για την ενίσχυση της Ανοικτής Πρόσβασης στη χώρα μας, διερευνά συστηματικά τους τρόπους και τα εργαλεία μετάβασης σε ένα νέο τοπίο επιστημονικής δημοσίευσης, βιώσιμο και επωφελές για τους δημόσιους φορείς έρευνας και εκπαίδευσης. Κατά τη διαδικασία αυτή συμμετέχει σε διεθνείς πρωτοβουλίες, αξιολογεί τις εξελίξεις και τις σταθμίζει με γνώμονα το όφελος της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας. Η Διακήρυξη του Συνδέσμου για την Ανοιχτή Πρόσβαση στην Ελλάδα διατυπώνει τις ανησυχίες του για την ανεπάρκεια του τρέχοντος μοντέλου επιστημονικής δημοσίευσης και ορίζει ρητά τις άμεσες πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει. Το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, δια του Υπουργού κ. Κώστα Γαβρόγλου, στηρίζει τη «Διακήρυξη για την Ανοιχτή Πρόσβαση στην Ελλάδα». Η σύμφωνη γνώμη του Υπουργού για το κείμενο της διακήρυξης εκφράστηκε μετά από συνάντηση που είχε με την Πρόεδρο του Σ.Ε.Α.Β. (Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών) κα Θεοδώρα Ιωαννίδου, στις 31 Μαϊου 2018, στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.

Κατεβάστε την Διακήρυξη κάνοντας κλικ εδώ

Η Ανοικτή Πρόσβαση είναι η ελεύθερη, η απεριόριστη πρόσβασή στο διαδίκτυο, παρέχοντας τη δυνατότητα σε κάθε χρήστη να αναζήτα, να  διαβάζει, να μεταφορτώνει, να εκτυπώνει το πλήρες κείμενο επιστημονικών άρθρων, πρακτικών συνεδρίων, δεδομένων κλπ.

Με την Ανοικτή Πρόσβαση έχουμε τη δυνατότητα να αναζητήσουμε υλικό επιστημονικού ερευνητικού και διδακτικού περιεχομένου χωρίς πολλούς περιορισμούς  που σχετίζονται με τα πνευματικά δικαιώματα.

Οι αναγνώστες μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα το διατιθέμενο υλικό για ερευνητικούς, εκπαιδευτικούς και άλλους σκοπούς σεβόμενοι τους όρους σύμφωνα με τους οποίους ο δημιουργός διέθεσε το έργο του.

Οι συγγραφείς δίνουν τη συγκατάθεσή τους για την ανοικτή πρόσβαση στο έργο τους σύμφωνα με τους όρους ειδικών αδειών (Creative Commons, Open Content License).

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα που παρέχουν οι εκδότες στους συγγραφείς σχετικά με την ανοικτή πρόσβαση, μπορείτε να βρείτε στο δικτυακό τόπο Sherpa-Romeo.

 

Είδη Ανοικτής Πρόσβασης

Περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης «Χρυσός δρόμος»: Οι συγγραφείς κανονικά καταθέτουν  τις εργασίες τους στο περιοδικό αναμένοντας την αποδοχή και την αξιολόγησή τους από συναδέλφους (peer-review). Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης οι εργασίες δημοσιεύονται σε ένα τεύχος του περιοδικού και είναι ελεύθερα διαθέσιμες μέσω διαδικτύου.

Στα περιοδικά ανοικτής πρόσβασης η συγγραφική ομάδα διατηρεί τα πνευματικά δικαιώματα του άρθρου και συχνά καλείται να καλύψει το κόστος επεξεργασίας/δημοσίευσης (γνωστό ως APC – Article Processing Charge).

 

Καταθετήρια Ανοικτής Πρόσβασης «Πράσινος δρόμος»: Οι συγγραφείς καταθέτουν μόνοι τους (self-archiving, αυτοαρχειοθέτηση) τις εργασίες του σε ένα καταθετήριο ανοικτής πρόσβασης. Οι εργασίες αυτές μπορεί να είναι προδημοσιεύσεις (pre-prints), αξιολογούμενες μεταδημοσιεύσεις (postprints), τεχνικές αναφορές (technical reports), στατιστικά δεδομένα ερευνών, κ.ά.

Η αυτο-αρχειοθέτηση ολοκληρώνεται χωρίς ο συγγραφέας να λάβει έγκριση από κάποιον. Σήμερα οι περισσότεροι εκδότες επιστημονικών περιοδικών επιτρέπουν στους συγγραφείς να καταθέτουν τις δημοσιεύσεις τους (preprints ή postprints) στα καταθετήρια των οργανισμών με τους οποίους έχουν κάποια σχέση εργασίας ή συνεργασίας (affiliation).

Περισσότερες πληροφορίες για την πολιτική αυτό-αρχειοθέτησης σχετικά με τα δικαιώματα που παρέχουν οι εκδότες στους συγγραφείς, μπορείτε να βρείτε στο δικτυακό τόπο Sherpa-Romeo.

 

Υποστηρικτικά εργαλεία για τους ερευνητές για τα προγράμματα ανοικτής πρόσβασης του Συνδέσμου. 

Ευρετήριο επιλέξιμων περιοδικών Ανοικτής Πρόσβασης, δίνει τη δυνατότητα να εξετάσουν αν το περιοδικό καλύπτεται από το ΣΕΑΒ. Περιλαμβάνονται 4.695 ηλεκτρονικά περιοδικά.

Οδηγός διαθέσιμων επιλογών Ανοικτής Πρόσβασης όπου μπορεί ο ερευνητής να βρει όλους του όρους Ανοικτής Πρόσβασης όλων των συνεργαζόμενων εκδοτών του ΣΕΑΒ.

 

ΠΗΓΕΣ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ

Ελλάδα

  • openarchines.gr Αναζήτηση άρθρων που έχουν κατατεθεί σε Ελληνικά Καταθετήρια Ανοικτής Πρόσβασης
  • openaccess.gr Αναζήτηση σε εθνικό και διεθνές επίπεδο (νέα, εκδηλώσεις, πολιτικές, σύνδεσμοι, κ.ά.), υποστηρίζεται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ)

 

Διεθνώς

  • Directory of Open Access Journals – DOAJ
  • Directory of Open Access Books, DOAB
  • OpenDOAR, αναζήτηση σε Διεθνή καταθετήρια ανοικτής πρόσβασης
  • Zenodo, καταθετήριο από το πρόγραμμα OpenAire της Ευρωπαϊκής Ένωσης με δεδομένα, προδημοσιεύσεις, διδακτορικές διατριβές ανοικτής πρόσβασης
  • Open Research Europe, νέο περιβάλλον δημοσίευσης ερευνών που έχουν χρηματοδοτηθεί από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο περιβάλλον αυτό εφαρμοζονται η ανοικτή πρόσβαση και η ανοικτή αξιολόγηση (open review).
  • Public Library of Science, δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης στα πεδία των Θετικών Επιστημών και της Ιατρικής
  • InTech παρέχει βιβλία και περιοδικά ανοικτής πρόσβασης
  • Paperity aggregator ανοικτή πρόσβαση σε περιοδικά και αρθρα για  την επιστημονική κοινότητα γύρω από θέματα ανοικτής πρόσβασης στη βιβλιογραφία.

 

Διακηρύξεις Ανοικτής Πρόσβασης

Για την υιοθέτηση και την υποστήριξη της Ανοικτής Πρόσβασης έχουν δημοσιευθεί μία σειρά από διακηρύξεις.

Οι πιο γνωστές είναι οι παρακάτω:

Διακήρυξη για την Ανοικτή Πρόσβαση στην Ελλάδα